L'Union Belge des Psychologues Cliniciens Francophones
Prévention du burnout, stress chronique et anxiété
La psychologie clinique en avril 2019 : visa et remboursement INAMI avec prescription médicale d'un médecin généraliste pour 4X2 séances de 45 minutes pour des patients de 18 à 65 ans. Prix de la séance : 11 euros. Prévention remboursée : anxiétés, problème d'addiction à l'alcool, début de dépression.
Un Belge sur trois souffrira de problèmes psychologiques au cours de sa vie, les plus courants étant liés à l’humeur dépressive, aux sentiments anxieux ou à la consommation d’alcool. La prévention, la détection précoce et l’intervention peuvent empêcher ces difficultés légères ou modérées de se transformer en un problème psychiatrique chronique et complexe (par exemple : trouble). Cependant, jusqu'à récemment, les soins de santé mentale en Belgique étaient principalement axés sur les soins de deuxième et troisième ligne plus intensifs et à plus long terme (par exemple, l’hospitalisation) et n'étaient donc pas adaptés aux besoins des personnes souffrant de problèmes psychologiques légers ou modérés.
Sous l'impulsion du gouvernement fédéral et conformément aux recommandations de l'organisation mondiale de la santé (OMS), une offre de prise en charge psychologique de première ligne a récemment été développée. Pour garantir le seuil bas et l'accessibilité de ces soins psychologiques de première ligne, le gouvernement fédéral a proposé un budget de 22,5 millions d'euros comme première étape. Depuis le 1er avril, plus de 320 psychologues cliniciens conventionnés par l’INAMI offrent en Belgique des soins psychologiques généraux remboursés. Quarante ans après l’apparition des premiers psychologues diplômés, ce projet représente une première étape historique dans le remboursement des soins de santé mentale délivrés par des psychologues et orthopédagogues cliniciens indépendants.
Plus d'informations sont accessibles sur la fiche informative jointe et sur les sites suivant :
https://www.inami.fgov.be/fr/themes/cout-remboursement/par-mutualite/sante-mentale/Pages/traitement-psychologique-courte-duree-adultes.aspx
www.psy107.be
2017/2018. La psychologie clinique est en cours de mutation en ce qui concerne sa reconnaissance au niveau des remboursements en consultation via les mutuelles. Par ailleurs, les études universitaires en psychologie clinique se prolongent d'une année passant à 6 ans pour obtenir le diplôme. Ce qui impacte les étudiant(e)s en cours d'étude qui termineront leur 6ième année par un stage en 2022. Depuis juillet 2017, l'Inami renforce la reconnaissance des soins du psychologue en PREMIERE LIGNE et débloque à partir de 2018 un budget fédéral de 22,5 millions d'euros pour les remboursements des consultations de première ligne selon des critères de sélection très précis. Ces remboursements pour les soins psychologiques interviennent avec un retard certain sur les voisins européens. Cette décision (voir consulter) est l'aboutissement de décennies de travail effectués par ceux qui doivent être remerciés. Actuellement un grand nombre de mutuelles occtroient déjà des remboursements partiels sur un certain nombre de consultations variant entre 4 et 10 par an effectuées par des psychologues. Pour plus d'informations veuillez consulter les sites d'information de l'Union Professionnelle des Psychologues Cliniciens francophone( UPPCF), le site de la Vlaamse Vereniging van Klinishe Psychologen (VVKP). La Commission Belge des Psychologues (CBP/BPC) et la Fédération Belge des Psychologues (FBP/FPB) apportent également les informations utiles.
En 2024, 8 séances sont remboursées par l'Inami pour les psychologues conventionnés de première ligne et si nécessaire ces entretiens peuvent être suivis de 20 consultations annuelles. Le prix est de 11 euros par consultations et de 4 euros si Bim.
http://pro.guidesocial.be/actualites/psychologie-le-remboursement-des-soins-pose-question.html
Voir page 11 à 13 du document ci-joint proposé par le VVKP sur base de “les coûts standards auquels un(e) psychologue clinicien(ne) sont confrontés(Heyns, 2015).
Le document suivant reprend les pages 11 à 13 et son développement permet de conclure au prix d’une consultation d’un psychologue clinicien.: http://www.vvkp.be/sites/default/files/pdfs/rapport_naar_een_betere_toegang_tot_de_klinisch_psycholoog.pdf
Tabel 1 geeft een overzicht weer van de standaard kosten waarmee een praktiserend klinisch psycholoog zich geconfronteerd weet (Heyns, 2015).
Kosten huisvesting*:
700,00 euro per maand:
Kosten gas, elektriciteit en water: 150,00 euro per maand:
Kosten praktijkinrichting: informatica (hardware)*:
informatica (software): inktpatronen: meubilair*: aankleding*: onderhoud*: spelmateriaal:
test- en therapiemateriaal*: bureaumateriaal*: drukwerk*:
vakliteratuur*:
Telefoon- en internetaansluiting (vast en mobiel): 150,00 euro per maand:
Postzegels:
Aankondiging Gouden Gids*: Bijdragen beroepsverenigingen*: Bijscholing*:
Kosten personenwagen:
afschrijving*: brandstof*: onderhoud*: autoverzekering*: verkeersbelasting*:
Boekhouding*:
160,00 euro per maand:
Brandverzekering:
Verzekering beroepsaansprakelijkheid: Verzekering ziekte en invaliditeit*:
265,00 euro per kwartaal: Gemeente- en provinciebelastingen*:
T otaal:
op jaarbasis 8.400,00 euro 1.800,00 euro
500,00 euro 300,00 euro 250,00 euro 700,00 euro 500,00 euro 250,00 euro 300,00 euro 1.500,00 euro 800,00 euro 700,00 euro 800,00 euro
1.800,00 euro 260,00 euro 480,00 euro 370,00 euro 1.150,00 euro
1.000,00 euro 448,00 euro 125,00 euro 215,00 euro 56,00 euro
1.920,00 euro 300,00 euro 63,00 euro
1.060,00 euro 100,00 euro
26.147,00 euro
11
Toelichting bij de uitgaven Kosten huisvesting:
huur praktijkruimte bestaande uit consultatiekamer, spelkamer, wachtruimte, sanitair,
en opberg- en archiefruimte Kosten informatica:
computer, printer (all-in-one), tablet en modem gerekend aan 2.500 euro,
afgeschreven over 5 jaar Kosten meubilair:
bureau, opbergkasten, boekenkasten, stoelen, tafel(s) gerekend aan 7.000 euro,
afgeschreven over 10 jaar Kosten aankleding:
gordijnen, overgordijnen, tapijten, verlichtingstoestellen, klok, wanddecoratie, schilderwerken gerekend
aan 5.000 euro afgeschreven over 10 jaar Kosten onderhoud:
stofzuiger, reinigingsproducten en –materiaal, sanitaire benodigdheden Kosten test- en therapiemateriaal:
psychologische testen en (gedrags)vragenlijsten, materiaal te gebruiken bij het uitvoeren van therapieën Vb. Intelligentietest: de meest courant gebruikte intelligentietest (Wechsler) kost zo’n 3.000 à 4.000 € per test. De psycholoog heeft er 3 nodig wil hij het leeftijdsbereik van zijn cliënten coveren. Bovendien herhaalt deze investering zich zo om de 8 jaar omwille van de hernormering van de testen.
Kosten bureaumateriaal:
papier, schrijfmateriaal, dossiermappen, klasseurs, enveloppen, schrijfmateriaal, bord of flip-over en andere kantoorbenodigdheden
Kosten drukwerk:
officiële ontvangstbewijzen, afspraken- en naamkaartjes, voorgedrukte formulieren
Kosten vakliteratuur:
5 boeken (à 70 euro per boek) en 5 tijdschriften (à 90 euro per tijdschrift)
Kosten aankondiging Gouden Gids:
aankondiging in klein kader met naam in vette letters
Bijdragen beroepsgroeperingen:
lidmaatschap BFP, VVKP, therapie- en alumnivereniging en psychologencommissie
Kosten bijscholing:
5 dagen bijscholing gerekend aan gemiddeld 100 euro per dag voor drie dagen bijscholing in België en 175 euro per dag voor twee dagen bijscholing in het buitenland (en 250 euro per dag voor kosten van overnachting en maaltijden)
Kosten personenwagen:
afschrijving: aankoop van personenwagen met kostprijs 20.000 euro die voor 25 % beroepsmatig gebruikt wordt en die afgeschreven wordt over 5 jaar
brandstof: 16.000 km per jaar (waarvan 25 % beroepsmatig) à 8 liter per 100 km, gerekend aan 1,40 euro per liter
onderhoud: 2 onderhoudsbeurten per jaar die samen 500 euro kosten
verzekering: 3 jaren omnium aan 1210 euro per jaar en 2 jaar zonder omnium aan 330 euro per jaar, gedeeld door 5
verkeersbelasting: wagen met belastbare grondslag van 9 pk
Kosten boekhouding:
boekhouder, belast met het voeren en organiseren van de boekhouding van de praktijk, het geven van adviezen en het opstellen van de jaarlijkse aangifte in de personenbelasting
Kosten verzekering ziekte- en invaliditeit:
gewaarborgd inkomen van 1.250 euro per maand bij volledige invaliditeit
Gemeente- en provinciebelastingen:
belastingen voor zelfstandigen in verband met hun beroepsactiviteit
12
1.5 Kritische noot bij de gehanteerde tarieven en juridisch statuut
Omwille van een afwezige financiering is de tariefsetting van zelfstandige klinisch psychologen in België laag in vergelijking met de ons omringende landen (zie onder punt 5.2). Psychologen doen dit om nog enigszins bereikbaar te blijven voor de bevolking.
De consequentie is wel dat psychologen die een eigen praktijk hebben, dit vaak in bijberoep doen. Een volwaardig hoofdberoep uitbouwen (waarvoor je minimaal een jaaromzet van 100.000 € nodig hebt) is immers onmogelijk met een gemiddeld tarief van 50 à 55 €.
Collega Heyns (2015) berekende dat een psycholoog (1 VTE) in staat is om maximaal 1320 contacturen te hebben op jaarbasis (220 effectieve werkdagen en 6 contacturen per werkdag). Volgens de werkgroep is dit een realistisch cijfer, zeker als we kijken dat het aantal consultaties in een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg niet hoger ligt (950 consultaties in de volwassenwerking op jaarbasis; 725 consultaties in de kinderwerking op jaarbasis, cijfers verschaft door één van de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg). De klinisch psycholoog vertrekt vanuit een hypothese om de zorgvraag van de cliënt te begrijpen, om te kijken wat het zorgaanbod zou kunnen zijn, eventueel in overleg met andere zorgaanbieders. Klinisch psychologisch werk vraagt van bij aanvang een intellectuele en emotionele investering (zorgvuldig luisterwerk, denkwerk, inlevingswerk, contextueel begrip, om te verwoorden, te vertalen en te checken bij de cliënt wat de zorgvraag zou kunnen zijn). Burn-out door een overload aan casussen is bij klinisch psychologen een groot gevaar.
In de gesubsidieerde voorzieningen ligt het cijfer van aantal haalbare consulten per dag, week of jaar zeker niet hoger.
Er is algemene consensus binnen de psychologengemeenschap dat, om een voltijdse werking te kunnen uitbouwen een jaaromzet van minimaal 100.000 € gehaald moet kunnen worden. Dit bedrag van 100.000 € werd door 3 bronnen ondersteund (een lezing over budgettering gegeven door UNIZO, de dagprijs van een consultant dient minimaal 450 € te bedragen om rond te komen en de boekhouder van een lid van de werkgroep), en is noodzakelijk om goed te kunnen leven. Bovendien weten we op basis van cijfers uit één van de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg dat één CGG – medewerker een gemiddelde jaarkost heeft van zo’n 120.000 € (loonkost + overhead).
Rekening houdend met bovenstaande parameters kom je dan uit op volgend basistarief:
€100.000 jaaromzet / 1320 consultaties = 75,75 € per consult
Dit prestatietarief beschouwen wij als een absoluut minimum om als zelfstandige klinisch psycholoog rond te komen. Zeker als wij willen voldoen aan de bijkomende taken rond permanente vorming, netwerking (overleg) en kwaliteitsbewaking (verzamelen data). Zie ook verder tarieven die de inrichtende macht betaalt voor loopbaanbegeleiding of kostprijs consult in gesubsidieerde centra (Hoofdstuk 5).